1. Zelfcompassie is niet zelfmedelijden
De meeste mensen vinden het niet prettig om met iemand te zijn die zich uit met veel zelf-medelijden. Uit angst om zelf te vervallen in zelf-medelijden kunnen we de neiging hebben om ook het onderwerp van zelf-compassie te vermijden. Jammer, want zelfcompassie is iets heel anders dan zelfmedelijden. Iemand met zelfmedelijden ziet zichzelf als gescheiden van anderen. Hij of zij voelt dat zich getroffen door een bijzonder lijden. Zelfcompassie richt zich juist op verbinding. Het brengt je aandacht bij het feit dat we allemaal kwetsbare wezens zijn en dat er geen leven is zonder lijden. Zelfmedelijden heeft vaak een element van overdrijven, van een overmatige focus op het lijden. Zelfcompassie daarentegen beziet het lijden met de evenwichtigheid van mindfulness, zoals het is, zonder het te negeren, zonder het te overdrijven.
2. Zelfcompassie is niet zwak
Dit misverstand ontstaat doordat het erkennen van emotionele pijn vaak gezien wordt als zwak. Het ontkennen van emotionele pijn en doorzetten wordt vaak gezien als sterk. Ontkennen een doorzetten geeft op de korte termijn een gevoel van controle en daardoor je beter voelt. Op de lange termijn is er het risico dat de ontkende pijn op de achtergrond een rol blijft spelen. Je moet dan veel energie investeren in het steeds opnieuw zoeken van ‘oplossingen’, manieren om te vergeten of te verdoven. De pijn kan zich ook manifesteren in lichamelijke klachten of spanningen. Vaak is dit het moment dat mensen in therapie komen. Uit onderzoek blijkt dat mensen met een hoger niveau van zelf-compassie minder emotionele problemen ervaren bij een ingrijpende gebeurtenis zoals een scheiding.
3. Zelfcompassie maakt niet lui
Het grootste obstakel voor het beoefenen van zelfcompassie is vaak de overtuiging dat we zelfkritiek nodig hebben. Herken je dat? De angst om lui te worden en je ambitie te verliezen? Toch is zelfcorrectie heel goed en vaak zelfs beter mogelijk vanuit een houding van zelfcompassie. Hoe? Dat wordt het gemakkelijkste helder als je nadenkt hoe je een ander, bijvoorbeeld je vrienden of kinderen het beste kunt aanspreken op hun gedrag. Helpt het als je je kind uitscheldt? Of heeft die aanpak meer succes als je op een vriendelijke manier duidelijk bent. Het werkt precies zo in de innerlijke omgang met jezelf. In het feedback geven op anderen proberen we personen en gedrag te scheiden. Dat werkt ook het beste in de omgang met jezelf.
Vanuit de onvoorwaardelijke acceptatie voor jezelf als persoon die kenmerkend is voor zelfcompassie kom je uit de houding van jezelf verdedigen en rechtvaardigen. Het is het veiliger om jezelf helder te zien, zoals je bent. En doordat je jezelf de ruimte geeft om fouten te maken is het gemakkelijker de moed op te vatten om verantwoordelijkheid te nemen.
4. Zelfcompassie is niet egoïstisch
Er zijn heel wat mensen die zich vooral toeleggen op het zorgen voor anderen. Vanuit deze gewoonte kan het idee van compassie voor jezelf egoïstisch overkomen. Je kunt dan het volgende in overweging nemen:
- Er gaat vaak veel energie verloren in het worstelen met interne zelfkritiek. Grote kans dat dit in de weg gaat zitten zodat het steeds meer energie gaat kosten er toch voor de ander te zijn.
- Vriendelijkheid is voedend. Als je tegemoet komt aan je eigen emotionele behoeften, kun je je aandacht gemakkelijker openen voor anderen.
- Het veel geven en weinig ontvangen gaat op den duur vaak toch wringen; er ontstaat een disbalans tussen geven en ontvangen. Je voelt je boos, maar je wilt het misschien niet toegeven. De boosheid wordt wrok en je raakt in een knoop met jezelf. Zelfcompassie biedt dan een uitweg. Doordat je je eigen emotionele behoeften serieus neemt én hier verantwoordelijkheid voor neemt wordt het ook makkelijker om anderen om steun te vragen.
- Een centraal element van zelf-compassie is een besef van algemeen menselijkheid. Ieder van ons heeft liefde, vriendelijkheid of hoe je het ook wilt noemen nodig. Jij bent ook een mens.
-> informatie over compassietraining
Wil je het nog preciezer begrijpen? Luister en kijk naar hoe de expert het uitlegt in de onderstaande video van Kristin Neff, pionier in het onderzoek naar zelf-compassie en Associate Professor in Human Development aan de University of Texas at Austin.
Bovenstaande blog is geïnspireerd op dit artikel van Kirstin Neff.
-> Meer blogs